In onze moderne geschiedenis zijn weinig theorieën zo invloedrijk, controversieel of gevaarlijk gebleken als de evolutietheorie van Charles Darwin. De aardschok die Darwin veroorzaakte, trilt nog altijd na. Niet alleen op wetenschappelijk maar ook op filosofisch, religieus en zelfs zeer individueel niveau. De inzichten van Darwin hebben fundamentele gevolgen gehad over hoe de mens is gaan denken over zijn afkomst, zijn soort, zichzelf. Over zijn plaats in de hem omringende wereld. Wie ben ik? Waar kom ik vandaan? Wat onderscheidt ons van de beesten?

Naar aanleiding van het Darwin-jubileumjaar startte Wolff (het gezelschap van Thomas Ryckewaert en Daphné Verhelst) begin 2009 met een heuse Darwintrilogie: een drieluik van wetenschap, installatie en theater.

Het wetenschappelijke luik begon in het voorjaar van 2009 met een lezingenreeks waarin zes topwetenschappers (kosmolooog Thomas Hertog, evolutionair bioloog Luc De Meester, geoloog Robert Speijer, neurochirurg Dirk De Ridder, moraalfilosoof Johan Braeckman en informaticus Luc Steels) het verband toelichtten tussen de evolutietheorie en hun vakgebied
Stellingen als “alle levende wezens hebben één gemeenschappelijke voorouder,” “de mens is een voorgeprogrammeerde overlevingsmachine,” en “vrije wil is een illusie” vormden het onderwerp van een debat in november.

Nu wil Wolff evolutie vanuit een andere invalshoek benaderen, met een installatie en een theatervoorstelling die het drieluik voltooien.

Theater

Wat wij weten, is niet wat wij verlangen.Patricia de Martelaere

Het zou een gemiste kans zijn het Darwinjaar 2009 volledig over te laten aan de universiteiten en hun biologen, filosofen, psychologen, en de evolutietheorie te beperken tot de invalshoek van de wetenschap. Wolff wil Darwin onderwerpen aan het fileermes van het theater. Net omdat de impact van Darwins inzichten zo fundamenteel is, omdat ze een invloed hebben op onze persoonlijke kijk, op onze individuele positie ten opzichte van beest en medemens, solliciteert dit onderwerp naar een plaats op het podium.

Het is wonderlijk hoe een vrij eenvoudige, objectieve theorie die de oorsprong en verwantschap van het leven op aarde verklaart, de mens achter schijnt te laten in een kil en doelloos universum. In de verwoestende kracht van dit idee schuilt een enorme tragedie. Homo sapiens geeft vorm aan de fascinatie, angst, wanhoop en verwondering die Darwin oproept..

In 2008 debuteerde Wolff met TRAUM, een voorstelling met Auschwitz als inspiratiebron. Het resultaat was een fragmentarische, beeldende podiumervaring die niet rechtstreeks naar de bron verwees. Je kunt achteraf moeilijk zeggen wat je juist gezien hebt, maar wel dat het aan je blijft kleven, aldus Wouter Hillaert in De Morgen.

Net als TRAUM focust ook de voorstelling Homo sapiens op een extreme breuklijn in de geschiedenis van de mensheid. Wolff richt zich naar de hoek waar de mens klappen krijgt en is gefascineerd door het feit dat hij toch blijft staan. Volgens Van Dale is de mens het hoogst ontwikkelde, in biologische zin tot de klasse der zoogdieren (genus Homo) behorende wezen, dat zich door zijn rede en zijn taal van de dieren onderscheidt. Wolff is gebiologeerd door breukmomenten die deze definitie onder druk zetten.

Installatie

Parallel aan de theatervoorstelling maakt Wolff een installatie in Monty_ABN. Daarvoor nodigt het duo beeldend kunstenaar Erki De Vries uit, die eveneens het decor ontwerpt voor het theaterluik Homo sapiens. Hij vertaalt de scenografie naar een installatie, en tast  in die interactie de grenzen en mogelijkheden van beide kunstvormen af. Zo experimenteert hij o.a. met de verschillende ervaringen van tijd en ruimte en met de spanning tussen organische en anorganische elementen. De installatie is elke dag te bezoeken vanaf 19u en na de voorstelling.

Regie Thomas Ryckewaert, Daphné Verhelst
Met Lieven Demecheleer, Werner Nigg, Joke Raes, Diane Reiners, Flo Steeno
Scenografie Erki De Vries
Geluidsontwerp Tim Vets
Technische assistentie: Katrien Pauwels, Anton Boon
Productieleiding en dramaturgie Marlies Vanhoucke
Productie Wolff
Uitvoerend producent Monty

www.wolffvzw.be
www.erkidevries.be
www.timvets.net