Monty

De Roovers en De Enthousiasten voor het Reële en Universele gaan samen in zee voor een vurig voorstelling over cultuurbranden door de eeuwen heen. Dat belooft…

Robby Cleiren: De Roovers en De Enthousiasten hebben al lang affiniteit met elkaars werk. We hebben elkaar voor het eerst ontmoet tijdens een Spoetnik-avond in de Beursschouwburg. Met Rysard Turbiasz hebben we samengewerkt in Vuile handen en Maria Stuart, met Dirk Van Dijck in Vertezucht. Johan Dehollander heb ik pas leren kennen bij Rusland voor beginners. Het was toen al een tijd geleden dat de Enthousiasten nog een voorstelling hadden gemaakt, en ze vroegen er drie gastacteurs bij: An Miller, Didier De Neck en ik. Aanvankelijk voelde het wat vreemd aan om samen met de drie Enthousiasten op een scène te staan, want ze zijn voor mij toch een beetje de Vlaamse Beatles…
Hun werkwijze was nieuw voor mij: ze vertrekken niet van een tekst, maar van een thema. Ze bekijken veel films en documentaires, lezen allerlei teksten, brengen stapels boeken mee over plastische kunst… Een bepaalde scène kan ontstaan op basis van een stuk tekst, maar net zo goed op basis van een reeks foto´s. En bij Rusland voor beginners kwam Alain Platel langs om ons een aantal danspassen aan te leren, ook dat was iets helemaal nieuws voor mij.
Door nu met de twee groepen samen een voorstelling te maken, vangen we een veel vliegen in één klap. De afgelopen jaren hadden we elkaar al vaker uitgenodigd om eens mee te komen spelen, maar dat lukte nooit door de drukke agenda’s. Nu waren de Roovers van plan met Stuff Happens aan de slag te gaan, een docu-drama van David Hare over de oorlogen in Irak. De Enthousiasten zagen het niet zitten om een toneeltekst te spelen, dat vonden ze niet echt iets voor hen. Zelf zaten ze te broeden op een voorstelling over cultuurbranden door de eeuwen heen, en vanuit die parallelle plannen hebben we besloten om samen Ça brule te maken.

Prometheus stal het vuur van de goden en bracht verlichting voor de mensheid. Sindsdien heeft de mens dat vuur ook gebruikt. Zo stak iemand in het oude Egypte de bibliotheek van Alexandrië in brand. Alle kennis van de wereld die te boek gesteld was, ging die dag op in rook. Wie stak de brand aan? En vooral: waarom? De Nazi’s deden de boekverbranding nog eens over op 10 mei 1933. Studentenorganisaties, stevig aangemoedigd door propagandaminister Goebbels, gooiden duizenden boeken die strijdig waren met de Duitse geest op brandstapels. Tijdens de bezetting van Leningrad rookte de schrijver M. Bathkin zijn manuscript op om zelf niet de sigaar te zijn. In Boelgakovs meesterwerk De meester en Margarita tovert de sympathieke satan Woland dan weer een opgebrand boek tevoorschijn met de woorden manuscripten branden niet! Op 11 juni 1963 stak de Vietnamese monnik Thich Quang Duc uit protest tegen de Zuid-Vietnamese regering geen boek, maar zichzelf in brand. Tijdens de Irakoorlog van 2003 heeft het Nationaal Museum van Irak zwaar geleden onder de gevechten en hevige plunderingen. Sindsdien is het 6000 jaar oude beeldje van een scribent vermist. Is het in rook opgegaan of staat onze oude vriend rustig verder te schrijven op de schouw van een vurige kunstliefhebber?

De Roovers en De Enthousiasten laten zich in deze donkere tijden inspireren door het vuur dat menigmaal de wereld in brand stak. Mao Tse-Tung, Khomeini, de Taliban, Bush (vader en zoon), Milosevic en alle andere cultuurvernietigers worden gewikt en gewogen. Chauffe la scène!

met Robby Cleiren, Sara De Bosschere, Johan Dehollander, An Miller, Luc Nuyens, Sofie Sente, Ryszard Turbiasz, Dirk Van Dijck
scenografie Stef Stessel
productie de Roovers spelen en de Vereniging van Enthousiasten voor het reële en universele